Regie: Cristèle Alves Meira – Speelduur: 88 minuten
Cast: Lua Michel, Ana Padrão, Jacqueline Corado, Ester Catalão …
Genre: Drama – Originele taal: Portugees
Na het verlies van een familielid leer je je bloedverwanten pas echt kennen. We denken vaak dat rouw mensen dichter bij elkaar brengt en ze troost bij elkaar vinden, maar helaas is de werkelijkheid vaak anders. In de dramafilm Alma Viva overlijdt oma Avó, de matriarch van de familie. Door het gebeuren komen oude vetes naar boven en wanneer kleindochter Salomé dan ook nog eens bezeten lijkt te zijn door de geest van grootmoeder, laaien de gemoederen op.
Alma Viva is het langspeelfilmdebuut van Portugees schrijfster en regisseur Cristèle Alves Meira, wiens dochter Lua Michel te zien is in de rol van Salomé. De Nederlandse vertaling van de titel “levende ziel” verwijst in deze film naar de levenden, de doden, rouw en bezetenheid maar Alma Viva is ook een familieportret van drie generaties die leven onder de traditionele regels en gebruiken in een klein dorpje. Het idee van deze film ontstond wanneer filmmaker Meira haar grootmoeder op jonge leeftijd verloor en de ruzie in de familie zo hoog opliep dat niemand de grafsteen wilde betalen, waardoor grootmoeder twee jaar lang geen begrafenis kreeg.
De geest, het lichaam en de ziel
Salomé woont met haar moeder in Frankrijk, maar ze brengt de zomers door bij haar grootmoeder, tante en oom in Portugal. Haar familie woont in een klein dorp waar de tijd is blijven stilstaan. Deze idyllische plaats bestaat uit smalle steegjes tussen eeuwenoude huizen en de bevolking leeft van het houden van vee. Het katholieke geloof zit diep in de inwoners geworteld, alsook de rituelen en het volksgeloof. Oma Avó kent iedereen in het dorp en is een vertrouweling van haar dorpsgenoten. Ze helpt met de zegeningen wanneer er iemand overlijdt en Salomé mag hiermee helpen door mee te bidden en zingen, maar volgens oma is ze ook erg ontvankelijk en moet ze oppassen dat er geen geesten bij haar binnentreden.
Het verhaal komt in een stroomversnelling wanneer oma overlijdt en de familieleden samenkomen om de begrafenis te regelen. Al snel blijken er enkele vetes in de familie te zijn en de onrust wordt nog groter wanneer buurvrouw Gracinda ervan verdacht wordt dat ze vergiftigde vis aan Avó heeft gegeven – oma had een vermeende affaire met diens echtgenoot. Salomé wordt hierdoor wat uit het oog verloren en moet haar verdriet alleen verwerken. Wanneer ze ‘s nachts in trance door het dorp begint te dwalen blijkt ze bezeten te zijn van de geest van haar oma. Salomé wordt dan ook al snel door de dorpelingen als heks bestempeld.
Alma Viva – de dynamiek van een familie
Alma Viva is geen bovennatuurlijke horrorfilm maar een psychologisch drama waarin familierelaties onder druk komen te staan. De taferelen zijn eenvoudig en onverbloemd. De scènes lijken soms al gestart buiten beeld en je valt midden in een conversatie binnen – net zoals in het echte leven. De zomer is voor veel grootouders het moment dat ze hun kleinkinderen zien en voor Salomé is dit de ideale vakantie – ze is gek op haar oma en ze voelt zich thuis in het dorp. De klap is dan ook erg groot wanneer oma overlijdt. Zorgt Salomés verdriet ervoor dat ze beïnvloed is door de ceremonies die ze bij oma bijwoonde? Of is er meer aan de hand?
Lua Michel zet een goede prestatie neer als Salomé maar het verhaal wordt gedragen door de familieleden. Fatima (Ana Padrão) is de dochter die haar leven opofferde om voor haar moeder te zorgen, ze heeft een erg driftig karakter en reageert explosief. De andere zus (en moeder van Salomé) Aida (Jacqueline Corado) arriveert uit Frankrijk en is zo overmand door verdriet dat ze flauwvalt bij het zien van haar moeder. Duarte Pina die als blinde acteur de rol van oom Dantas speelt, is degene die meer ziet dan de andere, ondanks zijn handicap. De acteurs weten de familierelaties perfect te balanceren en er gebeurt altijd wel iets in de omgeving dat je aandacht weet vast te houden.
Alma Viva is een intens drama dat sterk is in zijn eenvoud. De moeilijkheden van het dagelijks leven worden afgewisseld met humor en kleine vreugdevolle gebeurtenissen. Deze 88 minuten durende film had langer mogen duren; net wanneer je de relatie tussen de familieleden leert kennen, komt het plot er al aan. Alma Viva is een overtuigend debuut van Cristèle Alves Meira.
aeyenah 