Regie: Veerle Baetens – Speelduur: 111 minuten
Cast: Sebastien Dewaele, Spencer Bogaert, Rosa Marchant, Charlotte De Bruyne …
Genre: Drama – Originele taal: Nederlands
Een trauma is iets merkwaardigs; het is niet enkel de gebeurtenis zelf, maar ook de wijze waarop je die verwerkt. Na verloop van jaren kan het onverwacht weer naar boven komen. In de film Het Smelt is Eva volwassen, maar heeft ze de gebeurtenissen uit haar jeugd nog steeds niet weten te verwerken. Dit aangrijpende thema, gebaseerd op het gelijknamige boek van Lize Spit, werd vertaald naar een langspeelfilm, met Veerle Baetens als regisseur, die hiermee tevens haar regiedebuut maakt.
In 2016 verscheen het boek Het Smelt van Lize Spit dat vrijwel onmiddellijk succes verwierf, met meer dan 200.000 verkochte exemplaren. Het boek vond zijn weg naar twaalf verschillende landen en ook mij kon het boeien tot aan het einde.
Jeugdvrienden
Eva woont in Brussel, heeft een stabiele baan en haar eigen appartement, maar vindt het lastig om vriendschappen te sluiten. Bovendien heeft ze afstand genomen van haar ouders en heeft ze alleen contact met haar jongere zus Tess. Dit was niet altijd zo; in haar jeugd – opgegroeid in een klein dorp – had ze een hechte vriendschap met twee jongens, Tim en Laurens. Ze waren een onafscheidelijk trio, bekend als de drie musketiers.
Alles veranderde tijdens die ene zomer, waarin de jonge Eva verscheurd werd tussen haar verlangen naar Tim – voor wie ze gevoelens had – en haar behoefte aan liefde van haar alcoholistische moeder, die haar weinig aandacht gaf, terwijl ze Tess wel met genegenheid behandelde. Eva was het slachtoffer van opzettelijke verwaarlozing en neerbuigendheid. Haar vader was grotendeels afwezig, alleen opduikend tijdens bittere conflicten met zijn vrouw. Nu, als volwassene, stuit Eva op een aankondiging voor de herdenkingsviering van een jeugdvriend op sociale media. Ze besluit terug te keren naar haar geboorteplaats om het verleden onder ogen te zien.
Bitterzoet verleden
Omdat ik het boek al gelezen had, was de verhaallijn bekend en daardoor makkelijk te volgen. Het verhaal wordt niet chronologisch verteld en is doordrenkt met flashbacks. Langzaam maar zeker onthult zich wat er in Eva’s jeugd is gebeurd. Het constante mysterie – zoals in het boek – blijft behouden. Toch voelt de spanning in de film geforceerd aan en zijn er te veel gebeurtenissen uit haar jeugd weggelaten. De hedendaagse scènes verlopen erg langzaam en leggen de nadruk op Eva’s depressie en de bijhorende somberheid, in schril contrast met de jeugdflashbacks waar het tempo opmerkelijk hoger ligt.
Het handheld camerawerk tracht de rauwheid van het thema te vangen, de broosheid van de wereld waarin Eva leeft en de onstabiliteit ervan. De film zit vol met close-ups die een ongemakkelijk gevoel oproepen, waardoor de angst en kwelling van het hoofdpersonage worden versterkt. Toch waren deze te prominent aanwezig om er een aangename kijkervaring van te maken.
De scènes met de jonge Eva waren het meest aangrijpend, vooral dankzij het indrukwekkende acteerwerk van Rosa Marchant. Soms ontstond er een bijna nostalgische sfeer, vergelijkbaar met het terugdenken aan zonovergoten jeugdzomers. Het was echter bitterzoet, gezien deze zonnige momenten werden overschaduwd door hartverscheurende details en een grimmig onderwerp.
Het Smelt is een film met een zwaar thema, waarvoor je niet altijd in stemming bent. De meedogenloosheid van de wereld waarin een gevoelig meisje opgroeit zonder steun van haar gezin, is hartverscheurend om te zien. Hoewel de film de rauwheid van het thema effectief vastlegt, draagt het overmatige gebruik van close-ups bij aan een minder aangename kijkervaring. Soms moet je gewoon toegeven dat het boek beter is dan de film.
aeyenah 