Filmreview: Tótem

Regie: Lila Avilés – Speelduur: 95 minuten
Cast: Naíma Sentíes, Montserrat Marañon, Marisol Gasé, Saori Gurza, Mateo García
Genre: Drama – Originele taal: Spaans

Tótem is de tweede langspeelfilm van regisseur Lila Avilés; haar eerste film La camarista werd meerdere keren genomineerd op filmfestivals wereldwijd. Deze film is Avilés’ ode aan haar dochter, die net als Sol haar vader op jonge leeftijd verloor.

In het huis van een Mexicaanse familie vinden de voorbereidingen voor een feest plaats. Terwijl familieleden koken en vrienden arriveren, wordt het huis nog gereinigd van negatieve energie en geesten. De jonge Sol wil haar vader Tona zien, voor wie het feest wordt georganiseerd. Dit is echter zijn laatste verjaardag, want hij is ongeneeslijk ziek – een hartverscheurend gegeven dat verweven is in de Mexicaanse film Tótem.

Tótem: het ritme van het leven​

In de openingsscène zie je hoe Sol (Naíma Sentíes) terughoudend is over de kleurrijke pruik die haar moeder (Iazua Larios) voor haar heeft gekocht. Ze is ook niet blij met de clownsneus, waardoor ze moeilijk kan ademen. Ondanks haar twijfels besluit ze deze toch te dragen; ze maken deel uit van een verrassing voor de verjaardag van haar vader Tona (Mateo García). Voor Sol is het dan ook het belangrijkste om haar vader te zien, omdat het al even geleden is.

Het huis van opa – waar het feest wordt gehouden – bruist van activiteit. De familieleden bereiden zich voor op de grote avond, maar ondertussen doet iedereen ook zijn eigen ding: de norse grootvader zorgt voor zijn bonsai, terwijl broers en zussen de laatste gerechten bereiden en zich opdoffen. Sol kijkt nieuwsgierig toe, verlangend om bij haar vader te zijn. Maar Tona blijft op zijn kamer, verzorgd door verpleegster Cruz (Teresa Sánchez) – hij is ernstig ziek en het is nog onzeker of hij ’s avonds wel aanwezig kan zijn.

Sols perspectief​

Je wordt meteen ondergedompeld in een uitgebreide familie zonder de achtergrond te kennen of de individuele relaties te begrijpen. Je bekijkt deze film dan ook door de ogen van een kind en dit perspectief werkt verrassend goed. Het huis is levendig en volgepakt met mensen, waaronder veel kinderen, die de chaos nog erger maken en soms op je zenuwen werken. Mensen maken ruzie en leggen het bij, dit alles in hun vertrouwde familieomgeving met elk zijn eigen gewoontes. Alles voelt natuurlijk aan, zo ook de acteerprestaties, en dit geeft je als kijker de ruimte om de situatie zelf te beoordelen.

De camera bevindt zich dicht op de personages, vaak uit de losse hand, waardoor zelden breedbeeldshots te zien zijn. Dit creëert een intieme sfeer die goed bij de film past. Avilés legt de nadruk op de gezichten van de personages, waardoor je een betrokkenheid voelt, wat nog versterkt wordt door het kleinere 4:3-beeldformaat. Het zachte kleurenpalet draagt bij aan de warme en intieme sfeer van de film.

Tótem is een hartverwarmende en gevoelige film, verteld door de ogen van een jong meisje. Hoewel het verhaal over verlies en afscheid gaat, weegt dit niet zwaar of somber; er zijn voldoende leuke momenten tussen de familieleden. Vooral in de beginfase voelt de film hectisch aan door de vele personages en de chaos binnen het gezin, waardoor je als kijker nog niet helemaal begrijpt waar het precies om draait. Naarmate de film vordert, word je echter steeds meer meegezogen in het leven van deze familie en voel je een sterke betrokkenheid. Het eindresultaat is een prachtige film geworden.