Regie: Jia Zhang-ke – Speelduur: 112 minuten
Cast: Tao ZhaoYou, ZhouZhubin Li …
Genre: drama – Originele taal: Mandarijns
In Caught by the Tides, de nieuwste film van regisseur Jia Zhang-ke, vloeien fictie en werkelijkheid samen. Hij verweeft documentaire en verhaal, experimenteert met verschillende beeldformaten en verwerkt zelfs fragmenten van bewakingscamera’s en smartphone-opnames. Het resultaat? Een visueel gedurfde film.
De Chinese regisseur Jia Zhang-ke is een van de meest invloedrijke filmmakers van zijn generatie. In 2017 richtte hij het Pingyao International Film Festival op om de diversiteit van de Chinese cinema te bevorderen. Met zijn films heeft hij wereldwijd lof gekregen; zo won hij de prestigieuze Leone d’Oro op het Filmfestival van Venetië voor Still Life en werd hij op het Filmfestival van Cannes in 2015 geëerd met de Carrosse d’Or, een prijs voor zijn bijdrage aan de cinema.
Liefde op drift
In Caught by the Tides staat Qiaoqiao centraal, een zwijgzame vrouw die door de jaren heen haar eigen weg probeert te vinden. Haar verhaal beslaat meer dan twee decennia, beginnend rond het jaar 2000 en eindigend in 2022. Op het eerste gezicht lijkt het een liefdesverhaal tussen haar en Guo Bin. Ze vinden elkaar, maar Bin verlaat haar om elders een nieuw leven op te bouwen, aangetrokken door betere financiële vooruitzichten. Jaren later besluit Qiaoqiao hem op te zoeken. Haar zoektocht wordt een reis door een veranderend China, waarin tijd, afstand en herinneringen zich met elkaar verweven.
Tijd en transformatie
Regisseur Jia Zhang-ke blijft trouw aan zijn artistieke visie, zonder compromissen. Hij maakt films op zijn eigen voorwaarden, wat resulteert in tijdsprongen, fragmentarische scènes en een afwisseling van verschillende beeldformaten, afhankelijk van de camera’s die hij voorhanden had. De film is waarschijnlijk toegankelijker voor kijkers die al vertrouwd zijn met zijn werk; voor nieuwkomers kan de ongestructureerde stijl verwarrend overkomen.
Door de lange opnametijd van meer dan twintig jaar brengt de film belangrijke historische gebeurtenissen in China in beeld, zoals een overstroming, een grootschalige sloop van woonwijken en de voorafgaande gedwongen ontruimingen, de Olympische Spelen en de pandemie. De documentairebeelden zijn best intrigerend, vooral omdat ze een uniek tijdsdocument vormen. Het feit dat al deze historische momenten binnen een speelduur van twee uur worden samengebracht is bijzonder. Tegelijk leidt de constante wisseling in beeldkwaliteit tot visuele vermoeidheid. Dit wordt verder versterkt door de hectische combinatie van popmuziek en traditionele klanken.
Daarnaast bevat de film weinig dialogen, waardoor je zelf betekenis moet geven aan de losse fragmenten. Op sommige momenten wist ik simpelweg niet waar ik naar keek – of het nu ging om vrouwen die om de beurt een lied zingen, jongeren in een nachtclub, of de vertelling van Qiaoqiao’s reis. Het was voor mij niet duidelijk wat de bedoeling van deze scènes was, buiten het visuele aspect. Het fictieve narratief overtuigde me ook niet. Hoewel het idee van een rode draad waardevol is, lag het probleem vooral bij de acteerprestaties; ik voelde geen band met de hoofdpersonages.
De regisseur benadrukt het belang van accepteren wat niet te veranderen is, terwijl je blijft vechten voor wat echt telt. Jia Zhang-ke werkte met de beelden die hij had (en al gebruikte in zijn vorige films) en bouwde daar het verhaal omheen. Het was fascinerend om de personages in de loop van twintig jaar echt te zien verouderen, maar verder had ik moeite om alle puzzelstukjes in elkaar te laten passen.
Caught by the Tides is een film die voor mij balanceerde tussen twee uitersten: verveling en overprikkeling. Dit kwam vooral door de afwisseling tussen visueel prachtige scènes, maar vaak begeleid door hectische muziek die me overweldigde, en momenten waarin de camera minutenlang bleef hangen op beelden zonder duidelijke meerwaarde – ook de speelduur had een stuk korter gekund. Ondanks dit onevenwicht blijft de film visueel interessant en biedt hij een intrigerende kijk op een veranderend China, maar de balans voelde voor mij niet geslaagd, waardoor ik moeite had om de vertoning uit te zitten.
aeyenah 