Een paradijs roept beelden op van ongerepte natuur en vrijheid. Maar wat blijft daarvan over zodra de mens er voet aan wal zet? In Eden van Ron Howard blijkt het antwoord allesbehalve geruststellend. De film is gebaseerd op ware feiten die zo extreem zijn dat ze bijna fictie lijken. Begin jaren dertig trekken acht Europeanen naar de Galapagoseilanden, elk met hun eigen motieven. Wat hen verbindt, is het verlangen naar een nieuwe start.
Wanneer het paradijs wankelt
Ontgoocheld door het maatschappelijke verval van Europa na de Eerste Wereldoorlog keren Dr. Friedrich Ritter en zijn vrouw Dore Strauch de beschaving de rug toe. Ze verruilen hun veilige bestaan voor de Galapagoseilanden, ver weg van oorlog en hypocrisie. Terwijl ze worstelen met honger, hitte en isolatie, werkt Friedrich aan een boek waarin hij — geïnspireerd door Nietzsche — zijn visie ontvouwt op de ‘nieuwe mens’. Zijn ideeën vinden via gepubliceerde brieven hun weg naar Europa. Daar wekken zijn woorden een mythisch beeld van vrijheid en hergeboorte, dat anderen ertoe aanzet hen achterna te reizen in de hoop op een eigen plek in dit vermeende paradijs.
Idealen versus realiteit
Eden opent sterk: de stilte en afzondering van het eiland, totdat die rust al snel wordt verstoord door de aanwezigheid van andere mensen. Die breuk voelt bewust en effectief aan. Ik kon me moeiteloos verplaatsen in Ritter, die vrijwel meteen aanvoelt dat dit gezelschap haaks staat op het bestaan waar hij naar op zoek is. Met de komst van de barones wordt dat ongemak alleen maar nadrukkelijker. Haar aanwezigheid dwingt Ritter – en de film – tot de vraag: wat is de reden van ons bestaan?
Ron Howard heeft een indrukwekkende cast samengebracht, met onder meer Jude Law, Ana de Armas, Vanessa Kirby, Sydney Sweeney en Daniel Brühl. De acteerprestaties zijn over de hele lijn sterk. De personages worden bewust overdreven neergezet, dat is even wennen maar uiteindelijk voelt het voor deze film prima aan. Hoewel er hiaten in het verhaal zijn, zijn opvallend veel gebeurtenissen in Eden gebaseerd op feiten. Zonder dat besef zou het verhaal al snel overdreven en ongeloofwaardig aanvoelen; juist omdat de film zijn wortels in de werkelijkheid heeft, is het plot des te indrukwekkender. Boeiend en ongemakkelijk tegelijk, laat Eden je nadenken hoe fascinerend de zoektocht naar een utopie kan zijn.
aeyenah 